IBAN’dan Banka Bulma Nedir, Nasıl Yapılır?

Günlük hayatta sıkça kullandığınız IBAN numarası, ilgili banka ve şube bilgilerini çözümlemek için de önemli bir kaynaktır. Özellikle hesaba para göndermeden önce o hesabın hangi bankaya ait olduğunu öğrenmek istiyorsanız, IBAN’dan banka bulma işlemi tam da bu noktada devreye girer. İlgili yöntem işlem güvenliğini artırırken, olası dolandırıcılık risklerini de azaltmanıza yardımcı olur. “IBAN başlangıç kodları, banka ya da şube bilgilerini içerir mi?”, “Hangi araçlarla doğrulama yapılabilir?” gibi soruların cevaplarını yazının devamında bulabilirsiniz. IBAN analiz etme sürecinde dikkat etmeniz gereken noktaları öğrenerek bilinçli adımlar atabilirsiniz.

IBAN Numarasının Hangi Bölümü Bankayı Gösterir?

IBAN numarasına baktığınızda, uzun sayı dizisinin rastgele olmadığını bilmelisiniz. Her bölüm, belirli bilgilere göre özel atanır. Yani IBAN sadece hesap numarasını değil, aynı zamanda paranın gönderileceği bankayı da tanımlar. Türkiye’de kullanılan IBAN’lar 26 haneden oluşur, “TR” ile başlar. İlk iki karakter ülke kodunu, sonraki iki karakter kontrol basamaklarını ifade eder. Asıl bilgi ise 5. haneden itibaren başlar.

Örneğin: TR12 0006 2000 1234 0001 2345 67 gibi rastgele uydurulmuş IBAN’ı ele alabilirsiniz. Numaranın “00062” kısmı bankanın kodunu, “0012” ise şube kodunu gösterir. Elinizde sadece IBAN varsa, bu kodları çözümleyerek hangi bankaya ait olduğunu tespit edebilirsiniz.

Farklı Bankaların IBAN Başlangıç Kodları Nelerdir?

Türkiye’de faaliyet gösteren her bankanın IBAN numaralarında kullandığı kendine özgü başlangıç kodu bulunur. Dolayısıyla IBAN’dan banka adı öğrenme işlemi de kolaylıkla yapılabilir.

Bazı yaygın bankalara ait IBAN başlangıç kodları aşağıdaki tabloda ele alınmıştır:

TR kodlu IBAN örneğini incelediğinizde, 5. haneden itibaren gelen rakamlar sayesinde bankayı doğrudan tanımlayabilirsiniz. Örneğin TR76 0006 2000… ile başlayan IBAN, Garanti BBVA’ya aittir. Sistem, banka kodları tablosu sayesinde online araçlarla ya da manuel olarak kolayca kontrol edilebilir. Özellikle IBAN’ın güvenilirliğini test etmek istediğinizde veya işlem yapmadan önce karşı tarafın hangi bankada hesabı olduğunu doğrulamak istediğinizde oldukça işe yarar.

IBAN ile Banka Sorgulama Yaparken Nelere Dikkat Edilmeli?

IBAN numarasından bankayı sorgulamak oldukça kolay görünse de işlemi güvenli şekilde yapmak bazı dikkat noktalarını beraberinde getirir. Özellikle online işlemlerde, karşı tarafın verdiği IBAN’ın gerçekten doğru bankaya ait olup olmadığını kontrol etmek önemlidir. Dikkat etmeniz gereken bazı kritik noktalar şu şekildedir:

1. IBAN sorgulama işlemi yaparken internet üzerindeki online IBAN kontrolü araçlarını tercih edebilirsiniz. Burada dikkat edilmesi gereken, araçların resmi kaynaklara dayalı olmasıdır. Bankaların resmi web siteleri, BDDK onaylı sorgulama sistemleri veya doğrudan müşteri hizmetleri ile doğrulama en güvenli yöntemler arasındadır.
2. İşlem yapmadan önce IBAN’ın yapı kurallarına uygun olup olmadığını kontrol etmelisiniz. IBAN geçerlilik kontrolü, yalnızca bankayı değil, IBAN’ın sistemde tanımlı ve doğru biçimlendirilmiş olup olmadığını anlamanıza yardımcı olur.
3. Karşı tarafın verdiği IBAN gerçek gibi görünse de IBAN dolandırıcılığı riski her zaman vardır. Göndereceğiniz para yüksek meblağlıysa, sadece IBAN ile yetinmeyip alıcı adı, banka adı ve şube bilgilerini de teyit etmenizde fayda var.
4. Pek çok finansal kuruluş, kullanıcılarına IBAN doğrulama hizmeti sunar. Kendi sistemlerinden IBAN’ın geçerli olup olmadığını kontrol etmenizi sağlar. 
5. Size verilen IBAN hakkında tereddüdünüz varsa veya IBAN yapısal olarak doğru görünmesine rağmen alıcı bilgileriyle uyuşmuyorsa, işlem yapmadan önce mutlaka bankanızla iletişime geçmelisiniz.

IBAN’dan Sadece Banka Değil, Şube de Bulunabilir mi?

IBAN numarasını doğru şekilde analiz ettiğinizde ilgili şubenin kodunu da öğrenebilirsiniz. Bu özellik sayesinde hem bireysel hem de kurumsal işlemlerinizde daha güvenli para transferleri gerçekleştirebilirsiniz. IBAN yapısı şu şekilde sıralanır:

1. TR – Ülke kodu (Türkiye)
2. 00 – 2 haneli kontrol basamakları
3. XXXX – Banka kodu (her bankaya özel 5 haneli bir numara)
4. YYYY – Şube kodu
5. ZZZZZZZZZZZZ – Müşteri hesap numarası

Özellikle IBAN’dan kurum tespiti yapmak isteyen ticari işletmeler için bu bilgi oldukça kıymetlidir. Ancak burada dikkat edilmesi gereken nokta var: Şube kodları genellikle bankadan bankaya farklı biçimde yapılandırılır. Bazı bankalar genel merkez işlemlerinde tüm şubeleri tek IBAN formatında toplarken, bazıları her şube için ayrı IBAN düzeni kullanır. Dolayısıyla banka şube kodunu net olarak belirlemek için doğrudan banka müşteri hizmetlerinden bilgi almak en sağlıklı yoldur.

Kaynaklar

1. https://ticaret.gov.tr/gumruk-islemleri/dijital-gumruk-uygulamalari/edi-xml-referans-mesajlari/banka-kodlari
2. https://www.tbb.org.tr/pdf/faaliyetler/90/719