B2B, B2C ve C2C Nedir, Farkları Nelerdir?

E-Ticarette yer alan taraflarla göre belirlenen iş modelleri bulunmaktadır. Alıcı ve satıcının İngilizce “Business” ve “Customer” kelimeleri ile yapılan satışın yönünün belirlendiği E-ticaret iş modelleri, kendilerine has artılara ve eksilere sahiptir. Literatürde sıkça karşımıza çıkan B2B, B2C ve C2C kavramları ile aralarındaki farkların açıklandığı yazımızda, e-ticaret iş modelleri hakkında ayrıntılı bilgiye ulaşabilirsiniz.

B2B Nedir?

İki şirket arasında gerçekleşen ticari faaliyet B2B yani “Business to Business” anlamına gelen kısaltma ile tanımlanır. Türkçeye “firmadan firmaya” olarak çevrilen bu yöntem ile hizmet veren e-ticaret siteleri, müşteriye değil farklı işyerlerine satış yapmak üzere kurulmuştur. Üretici ile toptancı, toptancı ile perakendeci ya da tedarikçi ile üretici arasında yapılan satışlar B2B iş modeline verilecek örnekler arasında yer alır.

B2B pratik bir e-ticaret modeli olarak öne çıkar. Tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de bu model yaygındır. Dünyada bu modelin lokomotif ülkesi Çin’dir. Alibaba ise Çin’e ait en büyük B2B pazaryeri olarak öne çıkmaktadır. Ülkemizden de pek çok işletme bu sisteme dahil olarak depolarda ürün birikmesi problemi yaşamadan doğrudan işletmeler arası ticarete katılabilir. Türkiye’de KVK, Mobil Tel, Tekzen, Merve Optik, Ada Oto ve Migros gibi firmalar bu yöntemde başarılı olan şirketlere örnek olarak verilebilir. B2B ticaret şu şekilde 3 farklı başlık altında incelenebilir:

• Ürün Tabanlı B2B

Fiziki bir ürün üzerinden yapılan firmadan firmaya ticarettir. Fiziki olarak satışı yapılan tüm ürünlerin işletmeden işletmeye satışının yapılması halinde, ait olduğu alt başlık için ürün tabanlı B2B olarak sınıflandırılabilir.

• Servis Tabanlı B2B

Servis tabanlı B2B iş modelinde işlemeler arasında hizmet satışı gerçekleşmektedir. Reklam ajansları, finansal hizmet veren firmalar ve pazarlama ofislerince verilen hizmetler bu kategoriye örnek olarak verilebilir.

• Yazılım Tabanlı B2B

İşletmeler arasında yazılım odaklı çözümlerin satışının yapıldığı e-ticaret modelidir. Tedarikçi firma, alıcı firmanın ihtiyaçlarına uygun yazılım geliştirir. CRM, E-Ticaret yazılımları ve otomasyon yazılımları satışı gibi çok sayıda örnek yazılım tabanlı B2B ticaret modeli için paylaşılabilir.

B2B Ticaret Nasıl Yapılır?

Firmadan firmaya ticaret her ne kadar pratik bir satış yöntemi olsa da tüketiciye yapılan satışlara göre belirgin farklılıklara sahiptir. Bu farklılıklar en temelde pazarlama alanında gözlenirken, hedef kitlede yer alan işletmelere ulaşmak için etkili stratejiler izlemek gereklidir.

Geçmiş yıllarda yukarıda paylaşılan 3 türü ile B2B ticaret, geleneksel yöntemler ile yürütülmekteydi. Günümüzde internetten müşteriye ulaşmaya daha fazla önem veren firmalar, oluşturdukları web siteleri ya da online pazaryerleri üzerinden satışını yaptıklarını ürünleri sergileyerek hedef işletmelere ulaşabilmektedir.

B2B ticaretin online mecralara taşınması; SEO, SEM, içerik pazarlaması, sosyal medya, e-mail marketing ve pazarlama otomasyonu gibi pazarlama stratejilerinin önemini artırmaktadır. Hedef firmaya ulaşırken sıralanan pazarlama stratejilerini kullanarak başarıya ulaşılabilir. Pazarlama için izlenen stratejilere ek olarak B2B ticaretin sorunsuz şekilde işleyişi için müşteri ilişki yönetimine büyük önem verilmesi gereklidir. İşlemeler arası gerçekleşen satışların hacmi büyüktür ve bu hacimde bir satış için tarafların etkili bir iletişim kurması ve yapılan alışverişten memnuniyet duymaları önemlidir.

B2C Nedir?

B2C ticaret, e-ticaret denince akla ilk gelen iş modelidir. Business to Customer yani “Firmadan Tüketiciye” anlamına gelen bu yönteme bireysel yapılan tüm e-ticaret harcamalar dahil edilebilir. Bu modelde sadece ürün değil hizmet satışı da yapılabilmektedir. Dünyada ve Türkiye’de en yaygın karşılaşılan e-ticaret modeli, B2C ticarettir. Amazon, Hepsiburada, Trendyol, N11, Çiçek Sepeti ya da GittiGidiyor gibi e-ticaret devlerinin tamamı ile Netflix ve Spotify gibi hizmet satışı yapan firmaların tamamı B2C ticaret yapan işletmelere örnek olarak gösterilebilir.

B2C Ticaret Nasıl Yapılır?

B2C ticarette taraflar geleneksel yöntemler ile buluşurken, internetin gelişimi ile buluşmalar sanal mağazalarda gerçekleşir. Tüketiciler ilgilendikleri ürün ya da hizmetleri satın almak için firmaların satış yaptıkları online mecralar üzerinden satın alma işlemlerini gerçekleştirebilirler. B2C ticaretin yapılabildiği 2 yöntem günümüzde yaygındır. Bu yöntemler aşağıda paylaşılmaktadır:

• Sanal Pazaryerleri Üzerinden B2C Ticaret

Online pazaryerleri, günümüzün en popüler B2C iş modelinin gerçekleştirilebildiği mecralardır. Tedarikçilerin ürün veya hizmetlerini satabilmeleri için dükkan açmalarına izin veren pazaryerleri, belirli bir komisyon ya da mağaza açılış ücreti ile yapılacak ticaret için gerekli tüm koşulları yerine getirmektedir.

Bu yöntemde satışı yapılan mal veya hizmetin sergilenmesi için gerekli zemini hazırlayan pazaryerleri, kendi marka güçleri ile satış yapacak işletmelere büyük avantajlar sunmaktadır. Yapılan satışın ödemesi için kapıda ödeme ya da VPOS olarak adlandırılansanal POS sistemleri kullanılarak tüketici ile satıcı arasındaki ticaret tamamlanmaktadır.

• E-Ticaret Sitesi Üzerinden B2C Ticaret

Tedarikçiler müşterilerine kendi e-ticaret siteleri üzerinden ulaşmayı hedefleyebilirler. Bu sistemde tedarikçiler, son kullanıcılara kendi sanal mağazaları üzerinden satış yaparak herhangi bir aracıya komisyon ödemeden B2C ticareti yerine getirebilirler. Hazır e-ticaret paketleri ya da özel yazılım gibi çözümler ile hayata geçirilen e-ticaret sitesi, doğru dijital pazarlama stratejileri kullanılarak 7/24 aralıksız satış yapan bir mağazaya dönüşebilir. Marka değeri arttıkça daha geniş bir hedef kitleye satış yapma fırsatı tedarikçileri beklemektedir.

C2C Nedir?

E-Ticaretin büyümesiyle birlikte ortaya çıkan C2C ticaret, İngilizcede “Customer to Customer” olarak kullanılan ve “Tüketiciden Tüketiciye” anlamına gelen kavramın kısaltması olarak karşımıza çıkar. Bu yöntem, taraflardan herhangi birisinin firma olmasının zorunlu olmadığının en güzel örneğidir. Bu yöntemde açık arttırma ya da doğrudan ürün veya hizmet satışı yapılan platformlar üzerinden tüketiciler buluşarak ticareti tamamlayabilirler.

C2C iş modeli, güçlenen pazaryerleri ile giderek yaygınlaşmaktadır. Tüketiciler, sıfır veya ikinci el ürün ile hizmet satışını bahsedilen sanal platformlar üzerinden gerçekleştirir. Dünyada e-bay C2C ticaretin başını çekerken ülkemizde Sahibinden, GittiGidiyor ve LetGo gibi platformlar üzerinden C2C ticaret yapılabilmektedir.

C2C Ticaret Nasıl Yapılır?

C2C ticaretin yapılabilmesi için taraflar, yaygın olarak e-pazaryerlerinde buluşmaktadırlar. Ticaretin her iki tarafı da bahsedilen pazaryerine üye olarak ticaret yapabilirler. Pazaryerinde sergilenen ürün ya da hizmetle ilgilenen platform üyesi, Güvenli e-Ticaret (GeT) sistemi ile ya da satıcı ile fiziksel ortamlarda bir araya gelerek ticareti tamamlayabilir.

B2B, B2C, C2C Arasındaki Farklar Nelerdir?

B2B, B2C ve C2C ticaret yöntemleri arasındaki farkları taraflar oluşturur. Satıcı ya da alıcı tarafta yer alan kişi ya da işletmelerin duygusal yönden gösterdikleri farklı yaklaşımlar, her üç yöntemin birbirlerine göre farklı karakterlere sahip olmasına yol açmaktadır. Örneğin B2B ticarette her iki tarafın da kurumsal kimlikte olması, satışlarda mantığın ön planda olmasını ve fayda esaslı bir ticaretin gerçekleşmesine yol açarken, diğer yöntemlerde tüketicilerin duygularını kullanarak hareket ettiği bilinmektedir. Her yöntemin artılarını ve eksilerini de anlamamıza yardımcı olması açısından detaylandırmak gerekirse; B2B, B2C ve C2C ticaret yöntemlerinin birbirlerine karşı kıyaslamalarını aşağıdan inceleyebilirsiniz:

B2B ve B2C Arasındaki Farklar

1. B2B’de müşteriler, mantıksal açıdan ürün ya da hizmetlere yaklaşır ve rasyonellik sınırlarında kararlar verir. B2C’de ise müşterilerin verdikleri kararlarda duygular ön plandadır.
2. B2B ticarette süreklilik yani ürünleri tekrar satın alma olasılığı, B2C ticarete göre daha yüksektir.
3. B2B ticarette ürün fiyat ve teslim gibi şartlar esnektir. Pazarlıkla değiştirilebilir. B2C alanında taahhüt edilen şartlara harfiyen uyma zorunluluğu bulunmaktadır.
4. B2B ticarette karar verici tarafların tamamının firma olması, pek çok kişinin onayını ve imzasını gerektirir. B2C ticarette ise belirlenen hükümler doğrultusunda alışverişler daha kısa sürelerde tamamlanır.

B2B ve C2C Arasındaki Farklar

1. B2B’de her iki taraf tüzel kişidir ve yasal evraklar aracılığı ile ticaret yürütülür. C2C’de taraflar herhangi bir kuruluşu temsil etmez ve yasal evrak zorunluluğu bulunmadan alışverişi tamamlayabilirler.
2. B2B’de maliyet ve kar politikası gibi değişkenler nedeniyle geleneksel fiyatlandırma yöntemleri uygulanır. C2C’de ise geleneksel fiyatlandırma yöntemlerine uyma zorunluluğu bulunmamaktadır.
3. B2B ticaretin ölçeği büyükken, C2C’de daha küçük ve halihazırda kullanılan ürün veya hizmetlerin satışı gerçekleştirilir.
4. B2B ticarette yapılan her satış için büyük organizasyonlar gereklidir. C2C ticarette ise tek kişi satış yapılması için yeterlidir.

B2C ve C2C Arasındaki Farklar

1. B2C ticarette taraflardan bir tanesi firma yani tüzel kişi iken, C2C ticarette her iki taraf da gerçek kişidir.
2. B2C ticarette firma tarafından yazılı olan beyan edilen satış politikaları doğrultusunda işlem yapılır. C2C ticarette ise kişiye güven esasına göre ilerlenir.
3. B2C ticarette pazarlık söz konusu değilken C2C ticarette taraflar fiyat ve şartlar konusunda birbirleri ile pazarlık yapabilirler.

2 Saatte PayTR’lı Olun!
PayTR Sanal Pos’a Hemen Başvurun