Blockchain Teknolojisi Nedir, Nasıl Çalışır?

Blokchain teknolojisi popülerleştikçe hakkındaki blockchain nedir, ne demek, nasıl çalışır gibi soruların da ardı arkası kesilmiyor. Blok zinciri olarak da bilinen ve kripto para Bitcoin ile tanınan blokchain hakkında her şeyi özetledik.

Blockchain yani bloklardan oluşan zincirin ana yapı olarak kullanıldığı, şifreleme ile birbirine bağlı bu değiştirilemez kayıt verilerini taşıyan blokların zaman imzası, saydam yapı gibi özelliklerinden faydalanan teknolojidir.

Blockchain Nedir?

Blockchain, en basit şekilde zaman tek bir sahibi olmayan bilgisayarlar dizisince yönetilen, imzalı, değiştirilemez kayıtlardan oluşan verilere verilen addır. Blok zinciri olarak Türkçeye çevrilen blockchain üzerindeki her bir veri bloğu, şifreleme prensipleri ile birbirine güvenli bir şekilde bağlanır ve zinciri oluşturur.

Blockchain Nasıl Çalışır?

Blockchain teknolojisi merkezi bir sistem tarafından yönetilmediği için ademimerkeziyetçi olarak sınıflandırılmaktadır. Tüm bilgisayarlar blok zinciri üzerindeki verilere erişebilir. Bu veriler hangi işlemin kim tarafından ne zaman yapıldığını gösterir.

Değiştirilemez bir yapıda olan blockchain üzerinde, örneğin bir finansal işlemde düzeltme yapmak istendiğinde, yeni bir kayıt eklenerek yapılır. Böylece orijinal işlemle ilgili tüm detaylar korunur. Bu sayede saydam bir yapı elde edilir.

Blockchain, kimliklendirmeyi tüm ağ tarafından tanınan kullanıcı kimlik numaralarıyla yapar, yani işlemlerde ad, soyad gibi bilgiler yerine bu kimlik numarası gözükür. İşlemler ise kullanıcıların sistemlerinde çalışan matematiksel hesaplamalarla (hash fonksiyonları) şifrelenir ve zincire kayıt edilir. Hash fonksiyonları ile ortaya çıkartılan karakter dizileri içerisinde harfler ve rakamlar yer alır ve en ufak bir değişiklikte ortaya tamamen farklı bir dizi çıkar. Böylece verilerin otantikliği kolayca kontrol altına alınarak, blockchain üzerindeki verilerin güvenliği sağlanmış olur.

Yapılan işlemler kullanıcılar tarafından doğrulanarak kayıtlar kalıcılaştırılır. Bu da blockchain teknolojisinin en önemli avantajlarından olan ademimerkeziyetçi yapısını oluşturur. Bitcoin örneğinde olduğu gibi blok zincirindeki sistemin sahibi tek bir kişi, kurum, varlık olamaz, ağın üzerindeki herkes blockchain yapısının sahibidir.

Blockchain Dijital Dünyayı Nasıl Dönüştürüyor?

Blockchain, ilk olarak finansal alanda kripto para birimi Bitcoin ile karşımıza çıktı. Bitcoin, hızlı değerlenen bir yatırım aracı olmanın yanı sıra, alıştığımız paradan farklı olarak dijital olarak var oluyor. Zaman içerisinde kullanımı arttıkça, Bitcoin kullanılabilen ATM’ler, kredi ve banka kartları, dijital cüzdanlar ve bunu destekleyen online alışveriş siteleri de ortaya çıktı.

Blockchain cüzdan nedir, güvenli mi?

Bu sürecin bir faydası da yaygınlaşan blockchain teknolojisi oldu. Bu teknolojiye dayalı alternatif kripto paralar olsa da, örneğin şifreleme özellikli güvenli cüzdanlar dijital değerleri korumak için önemli bir yenilik oldu. Blockchain cüzdanları, kriptografik yani şifrelemeye dayalı anahtarlarla korunuyor. Bu anahtarlar olmaksızın çalışmayan cüzdanların şifre anahtarları ister USB çubuğu gibi fiziksel donanımlarda istenirse de bir kâğıda yazılıp saklanabiliyor.

Gelelim diğer kullanım alanlarına…

Akıllı Kontratlar (Smart Contracts) nedir?

Bunların başında akıllı kontratlar geliyor. Geleneksel anlaşmalardaki gibi belirli şartlar ve müeyyideler etrafında çalışan akıllı kontratların farkı, dijital olmaları sebebiyle sözleşme gereği olan zorunlulukları dayatabilmeleri.

Örneğin bir ürün garantisinde ilgili tüm verileri bir seferde yükleyebilecek QR kod çözümleri kullanılabiliyor. Bir ürünün garantisi ile ilgili problemleri çözmek için blockchain kullanmak tüm süreci en doğru şekilde kayıt edebilmeyi sağlıyor.

Benzer şekilde sigorta talepleri de blockchain ile internet üzerinden sigorta şirketine talep gönderebilir ve otomatik ödeme alabilirsiniz. Tabii bu kontrolün kolay sağlanabildiği durumalar için geçerli, ancak insan yükünü ortadan kaldırması, bu alanda önemli bir gelişme olarak kabul ediliyor. AXA’nın bir çalışması, uçak rötarlarıyla ilgili ödemelerin sistemden kontrol edilerek insan müdahalesi olmadan geri ödeme yapılabilmesini sağlıyor.

Blockchain elektronik seçimlerde kullanılabilir mi?

Blockchain teknolojisi, kimlik doğrulama ve hatta elektronik seçim sistemlerinde dahi kullanılıyor. İsviçre’nin Zug şehrinde, Estonya’da, haber ajansı Thomson Reuters’te kimlik doğrulama çözümleri kullanılırken, Moskova, yerel seçimlerde kullanmak üzere Blockchain testleri yapıyor, Sierra Leone ise blockchain teknolojisi kullanarak ilk elektronik seçimi gerçekleştirdi bile.

Bunun dışında Nesnelerin İnterneti ile akıllı kontrat çalışmaları, Google Drive ve Dropbox gibi bulut veri depolama hizmetlerinde, arşivleme ve fikri mülkiyet çalışmalarında, suçla mücadelede, sosyal medyada kullanım örnekleri bulunuyor.

Blockchain kullanan sektörler ve blockchain teknolojisine yapılan yatırım miktarı

Sektörel olarak bakıldığında ise bu çözümler finansın yanında, üretim, ulaşım, konaklama, gıda güvenliği, hukuksal düzenlemeler, kritik altyapı güvenliği, internet reklamcılığı, eğitim, araç kiralama ve satışları, emlak, sağlık, tedarik zinciri yönetimi, kamu uygulamaları gibi birçok alanda blockchain kullanımı mevcut.

İşin ciddiyetini daha iyi anlamak için araştırma şirketi IDC’nin blockchain raporuna bakmak yeterli. Rapora göre bu yıl blockchain teknoloji üzerine yapılan harcamaların 2,9 milyar doları bulması bekleniyor. Bu miktar, 2018’e kıyasla yaklaşık %90 artmış durumda.

2 Saatte PayTR’lı Olun!
PayTR Sanal Pos’a Hemen Başvurun