Ciro Nedir, Nasıl Hesaplanır? Ciro Hakkında Bilmeniz Gerekenler

Küçük işletmelerden kurumsal şirketlere kadar ciro kavramı büyük önem arz etmektedir. İşletmenin faaliyetlerinin ne kadar sağlıklı bir şekilde sürdürüldüğünü ölçümlemek için kullanılan ciro kavramı için belirli zaman aralıklarında hesaplamalar yapılmaktadır. Faaliyet sektörü fark etmeksizin işletmeler için ciro kavramı büyük önem taşır. İşletmelerin mali durumunun anlaşılabilmesi için de önemli olan ciro nedir, türleri nelerdir ve nasıl hesaplanır gibi merak edilen soruların yanıtlarına yazımızdan ulaşabilirsiniz.

Ciro Nedir?

Ciro, işletmelerin ticari faaliyetleri süresince elde ettikleri kazancı tanımlayan bir performans terimidir. İşletmelerin ana ve olağan faaliyetleri sırasında ürettikleri mal ve hizmetler karşılığında elde ettikleri finansal fayda, ciro olarak tanımlanmaktadır. İşletme performansının değerlendirilmesi açısından önemli bir kriter olan ciro, belirli bir zaman dilimlerinde hesaplanmaktadır. Tanımlamaya dikkat edildiğinde literatürde ciro yerine kullanılan pek çok farklı kelimenin yer aldığı bilinmektedir. Hasılat, kazançlar, satış gelirleri, gelirler ya da satış hasılatı gibi kavramların tamamı işletmenin faaliyeti sırasında elde ettiği kazancı yani ciroyu tanımlamaktadır.

Ciro Türleri Nelerdir?

Ciro türleri hesaplama takvimleri ile ilişkilidir. Ciro nedir sorusuna verilen yanıtta belirttiğimiz gibi ciro kavramı, belirli bir zaman aralığında oluşan finansal faydayı tanımlamaktadır. Genel hatları ile ciro günlük, haftalık, aylık ve yılık ciro olarak 4 türe ayrılmaktadır. Daha büyük ve kurumsal işletmeler saatlik gibi daha alt zaman dilimlerine inerek ciroyu detaylandırılsa da bahsettiğimiz gibi yaygın olarak 4 ana ciro türünden bahsetmek mümkündür:

Günlük Ciro

Küçük ölçekli işletmelerin sıkça kullandığı günlük ciro, gün bazında kazanç ve gider hesaplaması ile kasanın kapatılması esasına dayanır. Yevmiye yöntemi ile iş yapan işletmeler, bu ciro türünü kullanan şirketlere örnek olarak verilebilir. Şirketlerde yapılan çalışan ödemeleri günlük (yevmiye) yapılmaktadır.

Haftalık Ciro

Haftalık ciroda haftanın ilk günü ile son günü arasında kasaya giren toplam kazanç esas alınır. Bir hafta boyunca elde edilen hasılatın ciro olarak hesaplandığı bu işletmelerde, çalışan ücretleri de haftalık olarak ödenmektedir.

Aylık Ciro

İşletmeler arasında en yaygın olan ciro türü, aylık cirodur. Bu yöntemde faaliyet süresi 1 aydır ve aylık hasılat ciro olarak kabul edilir. Çalışan ücretlerinin de aylık ödendiği bu işletmelerde ciro, ayın ilk günü ile son günü arasında kasaya giren toplam kazanç ile hesaplanmaktadır.

Yıllık Ciro

Şirketlerin yıllık faaliyet performanslarını karşılaştırmak için kullandıkları ciro türü, bir önceki yıla göre başarının ölçülmesi ve sonraki yıl hedeflerinin belirlenmesi için referans oluşturmak adına hesaplanır. Küçük işletmelerde yıllık ciro benimsenmemektedir. Daha küçük ölçekli işletmeler haftalık ya da aylık ciro türünü daha sık kullanmaktadırlar.

Ciro Nasıl Hesaplanır? Ciro Hesaplama Formülü

Ciro hesaplamasında genel kabul görmüş iki yöntem bulunur. Her iki hesaplama yönteminde kullanılan formüller farklıdır ve elde edilen sonuçlar güvenilirlik yönünden birbirlerine karşı üstünlük veya zayıflığa sahiptir. Ciro hesaplamasında kabul edilen iki yöntem safi ve gayrisafi hasılat yöntemidir. Bu iki hesaplamanın yapılış tarzı ve hesaplama formüllerine aşağıda paylaşılan başlıklar altından ulaşabilirsiniz:

Safi Hasılat Yöntemi

Safi hasılat yöntemi; iade, ıskonto ve indirimlerin düşülmesi ardından kalan gelirlerin hesaplandığı bir yöntemdir. En güvenilir yöntem olan safi hasılat yönteminde yurtiçi ve yurtdışı gelirler birlikte hesaplanmaktadır. Safi hasılat yöntemi ile ciro hesaplamada kullanılan formül şu şekildedir:

* Ciro = (Yurtiçi Satış Toplamı + Yurtdışı Satış Toplamı + Diğer Gelirler) – (Satış Iskontoları + Satış İadeleri + Diğer İndirimler)

Gayri Safi Hasılat Yöntemi

Şirketin hasılatından ıskonto, indirim ve iadeler düşülmeden önceki kazancın hesaplandığı yöntemdir. Brüt satış olarak da adlandırılan gayri safi hasılat yöntemine göre ciro hesaplama formülü şu şekildedir:

* Ciro = (Yurtiçi Satış Toplamı + Yurtdışı Satış Toplamı + Diğer Gelirler)

Çek Nasıl Ciro Edilir?

Ciro hesaplamasında elde edilen kazançları sadece nakit para oluşturmaz. Çek ve senet gibi değerli evraklar da belirli bir periyotta yapılan hasılata ilişkin yapılmış ödeme olarak cironun içinde bulunur. Kesilmiş bir çekin ciroda kabul edilebilmesi için, çeki ciro etmeniz gereklidir. Çeki ciro etmek, verilmiş değerli evrakın kayıt altına alınması anlamına gelir. 

Çeki ciro ederek yapmış olduğunu bir alışverişte ödeme aracı olarak kendi çekinizi değil müşteri çekini kullanabilirsiniz. Çeki cirolamak için ödemede kullanmadan önce arkasına şirket kaşenizi vurmanız ve yetkililerce imzalatarak ödeme için kullanmanız yeterlidir. Böylece çek tutarında yazan bakiyeyi tedarikçiye devretmiş olur ve ödeme için nakit veya kendi çekiniz yerine farklı bir alternatif kullanmış olursunuz.

Senet Nasıl Ciro Edilir?

Taraflar arasındaki borçluluk durumuna resmiyet kazandıran evraklara senet denmektedir. Senetlerde alacaklı ve borç ilişkisi detaylandırılır. Alacağa karşı senetlerin devir işlemine ciro etmek denir ve bu yöntem yukarıda değindiğimiz gibi bir ödeme yöntemi olarak kullanılabilmektedir.

Senet ciro etme işlemi de tıpkı çekte olduğu gibi benzer şekilde tamamlanır. Senedin arka yüzüne kaşe ve imza atarak alacaklı olan kişilere verilmesi yolu ile senet ciro etme işlemi tamamlanabilir. Senedin kullanım hakkının başkasına verildiğini gösteren bu işlemde senedin ciro edildiğine dair yazı yazılarak devredilen kişilere bildirilmesi gerekmektedir.

Ciro ile Kar Arasındaki Farklar Nelerdir?

Ciro ve kâr kavramı, ticari yaşantıda karıştırılan en temel iki kavramdır. Bu iki kavramın karıştırılması ise yapılacak değerlendirmeden, işletmelerin karlılığının belirlenmesi kadar pek çok noktada hata yapılmasına yol açar. Ciro kavramı, yazımızın genelinde ifade ettiğimiz gibi bir muhasebe döneminde elde edilen geliri tanımlar. Kâr ise ciro kullanılarak hesaplanır. Cirodan yapılan harcamalar düşüldüğünde kalan tutar kâr kalemidir.

İşletmelerin varoluş nedeni kâr etmektir. Yukarıda yapılan tanımlamadan anlaşılacağı gibi kârı artırmak için cironun artırılması yeterli olarak görülebilir. Lakin bu yaklaşım doğru olsa da eksiktir. Kârı artırmak için ciroyu artırmakla birlikte gider kalemlerini eksiltmek de bir yaklaşımdır.

Ciro ve kâr kavramları arasındaki ilişkiyi en net şekilde faaliyet gösterilen sektörden takip edilebilir. Sektörün karlılığı yüksekse, elde edilen cironun daha yüksek oranda kâra dönüşeceği düşünülebilir. Şirketler faaliyetlerinin verimliliğini, aldıkları kararların doğruluğunu ve belirledikleri satış fiyatlarının uygunluğunu karşılaştırırken ciro ve kâr kavramını karşılaştırarak ulaşır. Anlaşılacağı gibi bu iki kavram birbirini tamamlar ve tek başına iki tanımlamadan bir tanesi, bir işletmenin faaliyetlerinin verimliliğini değerlendirmek için yeterli kabul edilmemelidir.

2 Saatte PayTR’lı Olun!

PayTR Sanal Pos’a Hemen Başvurun