İnternet Alışverişlerindeki Tüketici Haklarınızı Gerçekten Biliyor Musunuz?

İnternetten yapılan alışverişlerde tüketiciler haklarını yeterince bilmemektedir. Bilinmeyenler nedeniyle günümüzde önemli bir kesim, online alışverişten uzak durarak fiziki mekanlar üzerinden ihtiyaçlarını gidermektedir. Tüketicilerin sahip oldukları ve 1 Kasım 2013 tarihinde kesinleşen hakların tamamı, online alışverişler için de geçerlidir. E-ticarette merak edilen tüketici hakları ve hak ihlallerinde nasıl bir yol izlenmesi gerektiğinin ayrıntılarını yazımızda detaylı olarak açıkladık.

Tüketici Hakkı Nedir?

Tüketici hakkı, tüketicilerin satın aldıkları ürün ve hizmet alımı nedeniyle sahip oldukları kanuni düzenlemelerdir. Tüketicilerin sahip olduğu haklar düzenlenen yasalar ile kanun garantisi altına alınırken, Tüketiciyi Koruma Derneği gibi kurum ve kuruluşlar da tüketicilerin korunması konusunda etkin mücadele sürdürmektedir. Tüketicinin hakları ilke 23 Şubat 1995 tarihli ve 4077 sayılı “Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun” ile yasal zemine kavuşmuş olup, 1 Kasım 2013 tarihli ve 6502 sayılı yeni kanun eski kanunun yerine getirilerek tüketicinin hakları ile arasındaki engeller için gerekli merciler yetkilendirilmiştir.

İnternet Alışverişlerinde Tüketici Hakları Nasıl Sağlanır?

Online alışverişlerde tüketiciler, kendilerine tanımlanan haklar ile koruma altına alınmaktadır. Bahsedilen tüketici hakları 6502 sayılı “Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun” güvencesi altındadır. Kanuna yönelik ihtilaflarda ise yetkili merciler Ticaret Bakanlığı tarafından belirlenmekte olup hak ihlallerinde tüketici mağduriyetleri gerekli başvurularla çözüme kavuşturulmaktadır.

Ticaret Bakanlığı ayrıca tüketiciler için güvenli alışveriş noktaları oluşturmak adına “E-Ticarette Güven Damgası” uygulamasına geçmiştir. Bu uygulama ile güven damgası alan e-ticaret işletmelerinin güvenli oldukları düşünülebilir. Tüketiciler bu platformları tercih ederek ve kendilerine sunulan mesafeli satış sözleşmesi şartlarına dikkat ederek mağduriyet yaşama riskini sıfıra indirebilir.

İnternet Alışverişlerinde Tüketici Hakları Nelerdir?

E-Ticaret şirketlerinin aldığı önlemlerle tüketici haklarının ihlali ile ilgili yaşanan mağduriyetler oldukça azaldı. Özellikle alışveriş yapılması için güven damgası bulunan e-ticaret sitelerinin tercih edilmesi, tüketicilerin haklarının korunduğunun bir işareti olarak kabul edilebilir. Tüketiciler yapacakları seçimlerde güven damgası, SSL sertifikası ve 3D Secure gibi detaylara dikkat etmeleri halinde internetten yaptıkları alışveriş için aşağıda sıralanan hakları güvence altındadır:

Bilgi Edinme Hakkı

Tüketicinin bilgi edinme hakkı, evrensel geçerliliğe sahiptir. Ülkemizde ise tüketicilerin bu haklarından yararlanabilmeleri için ön bilgilendirme formuvemesafeli satış sözleşmesi onay zorunluluğu getirilmiştir. Tüketiciler yapacakları alışverişle ilgili hak ve yükümlülükleriniöğrenmek için kendilerinin onayına sunulan sözleşmeleri inceleyerek gerekli bilgiyi alabilirler.

Cayma Hakkı

Tüketicilerin internetten yaptıkları alışveriş için en büyük güvenceleri cayma hakkıdır. Cayma hakkı ile tüketiciler, herhangi bir sebep belirtmeksizin satın aldıkları ürünleri 14 gün için iade edebilirler. Cayma hakkının kullanılması halinde satıcı, iade edilen ürünü teslim almak ve cayma hakkının kullanıldığı tarihi takip eden 10 günlük süre içinde aldığı bedeli tüketiciye iade etmek zorundadır. Cayma hakkının kullanımı ise bazı ürünlerde tanımlanmamıştır. Yazılım programları, kişiye özel üretilmiş ürünler, kitap ve dergi gibi basılı ürünler, mücevherat, otel hizmetleri, uçak biletleri, çabuk bozulma riski taşıyan ürünler, iç çamaşırı ve mayo gibi hijyenik açıdan hassas ürünler ile DVD ve CD gibi çoğaltılan ürünlerde cayma hakkı kullanılamamaktadır.

Ayıplı Ürünü İade Etme Hakkı

Tüketicilerin teslim edilen ayıplı ürünü iade etme hakları bulunmaktadır. Açık ayıplı ürünler ve gizli ayıplı ürünler olmak üzere ikiye ayrılan bu hak, internetten yapılan alışverişlerde geçerlidir. Açık ayıplı ürünler, gözle görülen kusurları ifade etmekte olup 30 gün içinde tüketiciye koşulsuz iade hakkı tanır. Gizli ayıplı ürünler ise kullanım süresinde karşılaşılan kusurları ifade etmekte olup satın alınan ürünü takip eden 2 yıl boyunca tüketiciler, gizli ayıp nedeniyle satın aldıkları ürünü iade etme hakkına sahiptirler.

Garanti Belgesi

Satın alınan sanayi üretimi mallarda tüketiciler, garanti belgesi hakları ile garanti süresi içinde oluşan arıza ve bozulmalara karşı servis hizmetlerinden yararlanabilirler. Satıcılar tarafından düzenlenen garanti belgeleri, müşterilere ürünle birlikte teslim edilmek zorundadır. Teslim edilen belgede yazan süreler içinde oluşabilecek arızalar için yetkili servis, müşterilere destek vermek durumundadır. Servise bırakılan ürünler için azami tamir süresi30 gündür. Bu sürenin aşılması halinde tüketiciler, ürünün yenisiyle değiştirilmesini tamir etme hakkına sahiptirler.

Kargo ile Teslimatta Tanımlı Haklar

İnternetten satın alınan ürünlerin teslimatını gerçekleştiren kargo şirketleri, teslimat sırasında size karşı sorumluluklara sahiptir. Kargo şirketi görevlileri alıcılar ile hiçbir tensel temas kurmamalı, maske ve eldiven gibi kişisel koruyucular kullanmalıdırlar. Kargo aktarma merkezleri ile kargo araçlarında dezenfekte çalışmalarının da yapılması zorunlu tutulmakta olup sipariş teslimi sonrasında enfekte olan tüketiciler, kargo şirketlerinden sorumluluklarını yerine getirmemeleri nedeniyle şikayetçi olabilirler.

Haksız Fiyat Artışına Karşı Korunma Hakkı

Haksız ve aşırı bir oranda artırılacak ürün veya hizmet fiyatlarına karşı tüketiciler, internetten yapılan alışverişlerde de korunmaktadır. 31 Ağustos 2018 tarihli ve 30521 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan “Ticari Reklam ve Haksız Ticari Uygulamalar Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” ile hayatımıza giren yeni düzenlemede yer alan, “Girdi maliyeti ve döviz kuru artışı gibi fiyat değişimlerinden etkilenmemesine rağmen bu durumlardan etkileniyormuş gibi hareket ederek tüketiciye sunulan mal ve hizmetin satış fiyatında haklı bir gerekçe olmaksızın artış yapmak.” cümlesi ile tüketiciler korunmaktadır.

Tüketici Hakem Heyetine Başvuru Hakkı

İnternetten yapılan alışverişlerde tüketicilere tanımlanan hakların ihlali yaşandığında, tüketiciler haklarını aramak için “Tüketici Hakem Heyetine Başvuru” hakkına sahiptirler. Yukarıda sıralanan nedenlerden dolayı satıcı ile ihtilafa düşmeniz halinde, en fazla 8.480 TL tutarında satın alınan ürün için Tüketici Hakem Heyetine başvuruda bulunabilirsiniz.

İnternet Alışverişlerinde Uyuşmazlıklarda Hangi Yasal Yollara Başvurulur?

E-Ticarette alıcı ile satıcı arasında yaşanan uyuşmazlıklarda izlenecek yol basittir. Tüketiciler, hak ihlaline uğramaları gerekçesi ile satın aldıkları ürün ücretine göre iki farklı yoldan birisini tercih edecektir. Tüketiciler yaşadıkları mağduriyetin giderilmesi için yasal haklarını Tüketici Hakem Heyeti ya da Tüketici Mahkemesi aracılığı ile arayabilir.

Tüketici Hakem Heyeti Başvurusu

Satın aldığınız ürün tutarı 8.480 TL’yi aşmadığı takdirde, internet alışverişlerinde satıcı ile yaşadığınız ihtilafların çözümü için tüketici hakem heyetine başvurabilirsiniz. Tüketici hakem heyetine ulaştırılan şikayetler incelenir ve firmalar denetlenir. Varılan sonuç doğrultusunda tüketici haklı bulunursa satıcılar, kendilerine ulaştırılan hakem heyeti kararına uyarak tüketicinin mağduriyetini gidermekle yükümlüdür. Tüketici hakem heyetlerine başvuru için bağlı olunan ilçe kaymakamlıklara müracaat edilebileceği gibi e-devlet üzerinden online müracaat yolu açıktır. E-Devlet’ten tüketici hakem heyeti başvurusu için https://www.turkiye.gov.tr/tuketici-sikayeti-uygulamasi linkini kullanarak işleminizi gerçekleştirebilirsiniz.

Tüketici Mahkemesi Başvurusu

Satın alınan ürünün 8.480 TL’yi aştığı durumlarda satıcı ile müşteri arasındaki ihtilaflar, tüketici mahkemelerinde sonuçlandırılır. Tüketici mahkemelerine başvurular şahsen ya da avukat aracılığı ile iletilebilmektedir.

Not: Bu yazıdaki kanun/yönetmeliklerle ilgili bilgiler, fiyat/ücret, tarih, süre vb. diğer verilere dayalı bilgiler yazının yayınlandığı tarihte ilgili platform, kuruluş vb. web sitelerinden alınmıştır. Zamana bağlı değişiklik gösterebilir.

2 Saatte PayTR’lı Olun!
PayTR Sanal Pos’a Hemen Başvurun