EFT Nedir? EFT ile Havale Arasındaki Fark Nedir?

EFT, iki farklı banka arasında yapılan TL cinsinden para transferlerini ifade etmektedir. Gündelik bankacılık işlemlerinde yaygın olarak kullanılan havale ödemeleri ile sıklıkla karıştırılan EFT işlemleri, havale ile bazı farklara da sahiptir. EFT nedir sorusunun yanıtını verirken bu tür farkların dikkate alınarak değerlendirilmesi gerekir. EFT işlemlerinde 4 ana unsur bulunmaktadır. Bu unsurlar arasında yapılacak tüm TL para transfer işlemleri EFT kapsamında değerlendirilmektedir. 

İki farklı banka hesabı arasında gerçekleştirilen para transferlerini ifade eden EFT işlemlerinde ana unsurlar şunlardır:

• Gönderen
• Alıcı 
• Gönderen Bankası 
• Alıcı Bankası 

Söz konusu bilgilerin doğru ve eksiksiz bir şekilde girilmesinin ardından EFT işlemleri başarılı bir şekilde yapılabilmektedir. Havale ile benzer adımlar ve metotlar/araçlar kullanılarak gerçekleştirilen EFT işlemlerinde temel fark süreler olacaktır. EFT yaparken mutlaka paranın hesaba ne kadar sürede geçeceğiniz hesaplamanız ve buna göre işlem gerçekleştirmeniz olası aksamaların yaşanmasının önüne geçecektir. 

EFT (Elektronik Fon Transferi)

EFT, Elektronik Fon Transferinin kısaltılmış halidir. Türkiye’de ilk defa 1992 yılında Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası (TCMB) bünyesinde sistemin devreye girmesiyle başlamış ve iki farklı banka arasında TL cinsinden tüm ödemelerin gerçekleştirilmesi işlemi olarak tanımlanmıştır. Örnek vermek gerekirse A bankasında hesabı bulunan bir kişi, B bankasında hesabı olan bir kişi veya kuruma ödeme yaparken EFT yapmış olur. 

Günümüzde tüm dünyada olduğu gibi hala Türkiye’de bankacılık sektöründe aktif olarak havale ve EFT işlemleri kullanılmaya devam ediyor. Ancak gelişen teknoloji ve internet altyapısı sayesinde EFT gibi birçok işlemin daha kolay, masrafsız ve anında yapılması da mümkün hale gelmiştir. Öte yandan merkeziyetsiz finans (DeFi) kavramıyla gelecek yeniliklerin de aracı olmadan bu tür işlemlerin gerçekleştirmesine imkân vermesi yakın zamanda bir değişim yaşanacağına işaret etmektedir. Havale EFT ile ödeme işlemleri kapsamında bu geleceği gören birçok banka ise masrafsız ve dijital bankacılık kapsamını genişletmiştir. 

EFT Nasıl Yapılır?

EFT yapmak için bankaların tüm işlem kanalları rahatlıkla kullanılabilir. Ancak şubelere giderek sıra beklemek zorunda kalmadan veya ATM’lerde vakit kaybetmeden dijital bankacılık hizmetlerini kullanarak kolayca EFT işlemlerinizi yapmanız mümkündür. EFT işlemlerinde tercih edeceğiniz yöntemlere göre farklı işlem özellikleri ortaya çıkacaktır.

EFT yapmak için şu kanallardan herhangi birini tercih edebilirsiniz:

• ATM’ler
• Şubeler
• İnternet/Mobil Bankacılık
• Telefon Bankacılığı 

EFT ile ödeme yapmak için ATM’leri tercih eden vatandaşlar, alıcının bilgilerini ATM üzerinden, ‘’Para Transferi’’ ekranında tuşlayarak başka banka hesabına ödeme gerçekleştirebilirler. İnternet ya da mobilden işlem yapacak kişiler ise eğer internet bankacılığı hizmetleri açıksa dakikalar içinde alıcı bilgilerini girerek web veya mobil ara yüzü ile rahatlıkla gerçekleştirebilirler. 

Ayrıca dijital kanallardan yapılacak ödemelerde alıcı kaydetme gibi özellikler ile düzenli ödeme yaptığınız kişilerin sadece 1 defa IBAN’larını girerek para gönderme işlemlerini tamamlayabilirsiniz. Para transferi nasıl yapılır sorusunun yanıtına göre EFT sırasında izlenecek adımlar da değişiklik gösterecektir. 

EFT ile Havale Arasındaki Farklar Nelerdir?

Bankacılık işlemlerinde birbirine en çok karıştırılan iki kavram EFT ve havaledir. Her ikisi de aynı işlevi görse de sadece bazı ufak farklara sahiptirler. EFT bilindiği üzere iki farklı banka arasında yapılan ödemeleri kapsar. Havale ise sadece aynı bankanın iki farklı hesabı üzerinde yapılan para gönderme işlemlerini kapsamaktadır. EFT havale farkı kısaca şu şekilde özetlenebilir:

• EFT iki banka arasında, havale ise tek banka üzerinde gerçekleşir. 
• Havale işlemi EFT’ye göre daha hızlıdır. 
• İşlem ücretleri EFT’ye kıyasla havalede daha düşüktür. 
• Havale 7/24 yapılabilir, EFT ise belirli işlem saatlerinde gerçekleştirilir. 

Havale ve EFT’nin sahip oldukları basit birkaç fark nedeniyle vatandaşların kafası zaman zaman karışmaktadır. Sanıldığının aksine her iki ödeme seçeneği arasında ciddi farklar görülmez. Havale ve EFT işlemleri temelde iki aynı işlemi tanımlar. Her iki yöntemde de bir gönderici bir hesap tarafından alıcıya para transferi işlemi söz konusudur. Ancak bankalar arasında olup olmadığına veya aynı banka üzerinde işlem yapıldığına göre fark ortaya çıkmaktadır. 

EFT Nasıl İptal Edilir?

EFT ile yapılan para transferinden eğer alıcını hesabına para geçmemişse işlem iptal edilebilmektedir. EFT saatleri dışında yapılan işlemler hali hazırda bir sonraki işlem gününe kalacaktır. Bu süreç içinde ödemeden vazgeçilmesi halinde EFT’nin iptal edilmesi mümkündür. Özellikle son dönemde internet bankacılığı sistemlerinin yaygın olarak kullanılmaya başlamasıyla bu işlemleri gerçekleştirmek için müşteri hizmetlerini bile aramaya gerek kalmadan işlem yapılabilmektedir. 

İster dijital kanallar üzerinden isterseniz de doğrudan bankanın iletişim kanallarını kullanarak EFT işlemlerinizi iptal etmek için yeni talimat verebilirsiniz. Ancak havale işlemlerinde bu durum söz konusu olmayacaktır. Havale ile para gönderen bir kişinin yapacağı işlem anında karşı tarafın hesabına ulaşacağı için iptal yapılamaz. Ancak yanlış hesaba havale veya EFT yapılmış ise iptal işlemleri için farklı prosedürler uygulanacaktır. 

Aynı Bankalar Arasında Yapılan Para Transferi

Aynı bankanın hesaplarına yapılan ödemeler havale olarak tanımlanır. Aynı banka ile çalışan kişilerin hesapları arasında yapılan para transferi havaledir. Ancak bu kişilerden biri farklı bankanın müşterisi ise ve ödeme ilgili bankanın hesap numarasına yapılmışsa bu durumda işlem EFT olacaktır. Genel itibariyle EFT ve havalenin birbirine karıştırıldığı bu noktada sadece bankaların değerlendirilmesi yeterlidir. Havale veya EFT yapmadan önce işlem ücretleri ve süreleri de incelemeniz tavsiye edilir. EFT işlemleri sadece çalışma saatleri içinde gerçekleştirileceği için ödemelerinizde bazı aksamalar görülebilir. 

Türkiye’de bankacılık sektörünün önde gelen bankalarının genelde dijital bankacılık hizmeti kullanıcılarına özel olarak ücretsiz ve anında EFT, havale işlemleri ile ayrıcalıklar sunmaya başladıkları görülmektedir. Söz konusu bankalarda hesapları olan kişiler veya alternatif sanal hesap ve ön ödemeli kartlar kullanarak da bu tür işlemlerde süre veya ücretlere takılmadan işlem gerçekleştirebilecektir.  

EFT ile Ödeme Nedir?

EFT ile ödeme iki banka arasında gerçekleştirilecek TL para transferini kapsasa da geniş bir kapsamda değerlendirilmesi gerekmektedir. Kredi kartından EFT işlemleri ile de sadece hesabınızdan değil, kredi kartından da ödeme yapılabilmektedir. Gerçek veya tüzel kişiler hesabına başka bankalar üzerindeki hesapları için yapılacak ödemelerin tamamı EFT olarak değerlendirilmektedir. Günümüzde EFT sistemi sayesinde kişiler veya kurumlar, bankalar tarafından sunulan telefon veya internet bankacılığı ile diğer şahıs veya kurumlara yönelik tüm ödemelerini yapmalarına imkân verilmektedir. 

EFT ile ödeme kapsamında şu işlemler öne çıkmaktadır:

• Kredi kartı borçları,
• Telefon, doğalgaz, elektrik vb. faturalar,
• Taksitler,
• Kişilere yapılan ödemeler vb.

Ülke içinde gerçekleşen ve bankacılık sistemine kayıtlı kurumların hesaplarına yapılacak tüm ödemeler bu kapsamda sayılacaktır. EFT ile düzenli ödemeleri olanların mutlaka EFT işlem saatlerine dikkat etmesi gerekir. Eğer işlem saatleri dışında işlem yapılmışsa borcun ödenmesinin aksamasına neden olabilir. 

EFT ile Para Yatırma Nasıl Yapılır?

EFT ile para yatırmak için para göndereceğiniz kişinin hesap numarası veya IBAN’ına ihtiyaç duyulacaktır. Günümüzde gelişen bankacılık altyapısı sayesinde mobil cihazlardan veya internet üzerinden kolayca EFT – havale işlemleri yapılabilmektedir. Para yatırma işlemlerinde tercih edeceğiniz yönteme göre farklı adımlar izlenebilir. Ancak genelde benzer basit birkaç adımda karşı tarafın hesaba EFT ile para yatırma işlemi gerçekleştirilebilmektedir. 

EFT ile bir hesaba para yatırmak için şu adımlar izlenir:

• Para Transferi ekranından alıcının IBAN veya Hesap Numarası girilir. 
• Alıcı adı ve soyadı teyit edildikten sonra ilgili hesap seçilir. 
• Ödeme yapılacak hesap seçilerek ödeme tutarı yazılır. 
• Onay sonrasında EFT işlemi tamamlanır. 

EFT ile para yatırma işlemleri dakikalar içinde gerçekleştirilmektedir. Sorunsuz bir şekilde ödeme işlemlerini gerçekleştirmek için IBAN ve hesap numarası bilgilerinin doğru ve eksiksiz biçimde girilmesi son derece önemlidir. 

EFT İşlemleri Hangi Para Aktarımlarında Uygulanır?

EFT işlemleri sadece yurt içindeki para transferi işlemlerini kapsamaktadır. Yurt içinde vadesiz hesaplara yapılacak her ödeme EFT (Elektronik Fon Transferi) olarak tanımlanır. Ayrıca Türk Lirası (TL) cinsinden yapılan yurt içi para transferleri EFT’dir. İki banka arasında gerçekleştirilecek bu kapsamdaki tüm işlemler Türkiye’de EFT olarak tanımlanmaktadır. 1 Nisan 1992 tarihinde Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası (TCMB) bünyesinde devreye giren bu sistem ile ilgili sorumluluk yine TCMB’dedir. 

Yurt içinde mali ve finansal dengelerin sağlanmasında önemli bir fayda sağlayan EFT sistemi, günümüzde işlem ücreti olmadan da gerçekleştirilebilmektedir. Ayrıca 7/24 EFT yapma fırsatları gibi birçok alternatif de internet ve teknolojinin gelişmesi ile sağlanmaya başladı. EFT nasıl olur sorusunun yanıtı da bankacılık sektöründe yaşanan yeniliklere değişmeye başlamıştır. 

EFT Ne Zaman Hesaba Geçer?

EFT işlemleri havalede olduğu gibi 7 gün 24 saat alıcıların hesaplarına geçmemektedir. Kişilerin sadece işlem saati içinde yapacakları EFT ödemeleri aynı gün içinde tanımlanabilir. EFT sisteminin genel hatları ülkemizde Bankalar Kanunu kapsamında düzenlenmiştir. Gün içinde işlemler 08.30 – 17.30 saatleri arasında yapılabilmektedir. Hafta sonu, resmi veya dini tatillerde EFT işlemleri gerçekleştirilemez. Şu anda birçok bankanın dijital bankacılık uygulamasının sunduğu hizmetler ise EFT işlemlerinin bu araçlar kullanılarak süre sorunu yaşanmadan gerçekleştirilmesini sağlamaktadır. 

Eğer EFT saatleri içinde işlem yapılmamışsa ödemeler takip eden ilk iş gününe kalacaktır. Bu durum ise özellikle acil ödeme yapması gereken kişiler içim zorluk yaratmaktadır. Sorunsuz ve herhangi bir aksama olmadan para transferi işlemlerini tamamlamak için söz konusu saatlere riayet edilmesi gerekmektedir. Acil para transferi yapılması gereken durumlarda farklı metotlar ve ödeme servisleri kullanılması gerekecektir. EFT bu tür işlemler için işlem saati sınırlaması nedeniyle dezavantajlıdır. 

EFT Ücretleri Ne Kadar?

EFT ile para yatırma işlemlerinde belirli miktarda masraf ödenmektedir. EFT miktarına ve banka politikalarına göre bu ücretler değişebilir. Çalıştığınız bankanın EFT saatlerine ve ücretlerine bakarak EFT işlemlerini gerçekleştirebilirsiniz. Son dönemde EFT ücretlerinin yüksek olması nedeniyle birçok kişinin farklı yollardan banka ödemelerini masrafsız bir şekilde gerçekleştirmeye başladıkları görülmüştür. EFT ücreti ve havale ücreti işlem niteliğine ve bankalara göre değişeceği için net oran verilememektedir. İnternet bankacılığı üzerinden yapılan işlemlerde EFT işlemi onaylanmadan önce kesilecek ücretler gösterilmektedir. Eğer beklentinizin üzerinde bir masraf ödeyecekseniz EFT işlemini iptal ederek herhangi bir ücret ödemeden işlemi sonlandırabilirsiniz. 

EFT ücretleri zaman zaman işlem yerine göre de değişmektedir. Dijital kanallar üzerinden veya ATM, şubeler üzerinden yapılacak EFT işlemleri için farklı ücretler belirlenmiş olabilir. Şayet dijital kanalları kullanarak işlem yaparsanız masrafsız EFT – havale işlemleri veya diğer pek çok farklı ayrıcalıklı bankacılık hizmetinden yararlanabilirsiniz. 

7/24 EFT Yapan Bankalar Hangileri? 

Bankların günümüzde şubesiz dijital bankacılık kanalları üzerinden EFT ve havale gibi birçok bankacılık işlemini ücretsiz olarak üstelik 7 gün 24 saat sunmaktadır. Bu sayede hem müşteri sayısını artırmayı başarıyor hem de bankacılık işlemlerinin çok daha avantajlı hale gelmesini sağlıyorlar. QNB Finansbank, TEB, Kuveyt Türk gibi bankaların hemen hemen tüm dijital bankacılık uygulamaları ile bu işlemler 7/24 gerçekleştirilebilmektedir. Havale işlemleri hali hazırda aynı banka içinde olduğu için süre sınırı olmadan yapılabilmesine rağmen bu tür işlemlerde de ücret alınmamaktadır. 

Günün her saatinde başka bankalara ödeme işlemlerini gerçekleştirmek isteyenler için avantajlı seçenekler sunan bankacılık uygulamalarından bazıları şunlardır:

• Enpara
• CEPTETEB
• Senin Bankan

Son dönemde bankacılık ve finans hizmetlerinin teknolojiyle beraber yaşadıkları değişimler müşteriler açısından avantaj sağlamaya başlamıştır. Diğer yandan merkeziyetsiz finans uygulamalarının yaygınlaşması bu alanda büyük yeniliklerin habercisi olarak görülmektedir. 

Hafta Sonu EFT Yapılabilir Mi? 

Hafta sonu EFT işlemlerinin yapılması mümkün değildir. EFT işlemleri sadece hafta içi ve mesai saatleri içinde gerçekleştirilebilen bir bankalar arası para transferi yöntemidir. Ancak havale işlemleri günün her saatinde herhangi bir zaman sınırlaması olmadan kişilerin hesaplarına yapılabilmektedir. Hafta sonu dışında diğer tatil günlerinde de EFT işlemleri yapılamamaktadır. Hafta sonu yaptığınız bir EFT işlemi en erken haftanın ilk iş günü olan Pazartesi günü işleme alınacaktır. 

Yanlış Hesaba EFT Yapılırsa Ne Olur?

EFT işlemleri sırasında zaman zaman karışıklık yaşanabilir. Harf veya rakam karışıklıklarından doğan bu tür hataların çözümü için vakit kaybetmeden bankanız ile iletişime geçmeniz gerekecektir. EFT işlemlerinde yanlış olması durumunda eğer paranız henüz karşı tarafa aktarılmamışsa işlemi iptal edebilirsiniz. Eğer para yanlış alıcının hesabına geçmiş ise gerekli hukuki ve yasal prosedür uygulanarak paranın iadesi talep edilebilmektedir. EFT ödeme yapma işlemlerinde en sık kullanılan yöntem olmasıyla zaman zaman farklı sorunlar da görülmektedir.