İnternetten Alışverişte Online Ödeme Yöntemleri

Büyüyen e-ticaret sektörü, çeşitlendirilmiş alternatif ödeme yöntemleri ile ivme kazanmaktadır. İnternetten alışverişe karşı mesafeli olan pek çok kişi, uygun fiyat ve hızlı teslimat gibi avantajların dışında geliştirilen güvenilir ödeme yöntemleri ile online alışverişi tercih etmeyi sürdürmektedir. Halen pek çok tüketici, mevcut ödeme yöntemleri hakkında yeterli bilgi sahibi değildir ve internet alışverişlerinden uzak kalmayı tercih ederek avantajlardan mahrum kalmaktadır. İnternetten yapılan alışverişlerde kullanıcı bilgileri gizliliğinin ön planda olduğu ve güvenli alışverişin yolunu açan tüm ödeme yöntemleri hakkında ayrıntılı bilgilerin paylaşıldığı rehber yazımıza göz atarak, ihtiyaçlarınızı en uygun ve güvenli şartlarda nasıl tedarik edebileceğinizi öğrenebilirsiniz.

İnternetten Alışverişte Online Ödeme Yöntemleri Nelerdir?

FinTech alanında yaşanan gelişmeler doğrultusunda internetten alışverişte kullanılan ödeme yöntemleri de çeşitlenmeye devam ediyor. Katılan her e-ticaret ödeme yöntemi, geleneksel ticaretin sahip olduğu avantajı online alışverişte kaydırdı. E-Ticaretin yaygınlaşması ve Pazar payının giderek büyümesinde etkili olan internetten alışverişte kullanılan ödeme yöntemleri şunlardır:

Havale ve EFT ile Ödeme

Havale/EFT ile ödeme yöntemi, güvenlik nedeniyle kart bilgilerini paylaşmak istemeyen ya da bankalardan kredi kartı alamayan tüketicilerin tercih ettiği bir ödeme yöntemidir. Bu yöntem, tüketicilere olası iade sürecinde sunduğu kolaylık ile de internet harcamalarında tercih edilebilmektedir. Çünkü banka veya kredi kartı ile yapılan harcamaların iadelerinde müşteriye 2 ila 4 iş günü arasında değişen sürede para iadesi yapılırken, havale/EFT yolu ile yapılan ödemelerin iadeleri aynı gün içerisinde gerçekleşebilir.

Banka ve Kredi Kartı ile Ödeme 

Banka veya kredi kart ile ödeme, internet alışverişlerin en yaygın kullanılan ödeme yöntemidir. Kullanıcıların yaptıkları harcamaları taksitlendirebildiği, harcama tutarına göre puan kazanabildiği ve kredi kartı ile harcamanın yapılması halinde ödemelerin bir ay sonra karta yapılabildiği bu yöntem, sahip olduğu avantajlar ve pratiklik ile internet harcamalarında tercih edilme liderliğini eline almıştır. İnternetten alışverişlerde kredi kartı kullanımı, sanal POS üzerinden gerçekleşir. Kullanıcı kart bilgilerini girmesi ve güvenlik için istenen ek doğrulamaları tamamlaması halinde ödemeler tamamlanır.

Ödeme güvenliği açısından tüketiciler, internet harcamalarında banka ve kredi kartı kullanımından çekinir. Kart bilgilerinin çalınması, kopyalanması ya da Fraud işlem gibi riskler nedeniyle pek çok tüketici günümüzde internet alışverişlerinden uzak kalmayı tercih etmektedir. Geliştirilen SSL sertifikalı ödeme sayfaları, 3D Secure sistemi ve PayTR gibi sanal POS sağlayıcıların Fraud işlem önlemeye yönelik geliştirdiği filtreleme yöntemleri ve PCI-DSS uyumluluğu ile kart güvenliği konusundaki endişeler ortadan kalkmıştır. Öyle ki Bankalararası Kart Merkezi (BKM) verilerine göre Şubat 2018 döneminde internet alışverişlerinin 8,48 milyar TL iken bu rakam Şubat 2021 döneminde 48,81 milyar TL’ye çıkarak sadece kredi kartı kullanımının gelişen güvenlik önlemleri ardından nasıl bir artış gösterdiğini gözler önüne sermektedir.

Kapıda Ödeme

Kapıda ödeme yöntemi, genellikle Instagram ve Facebook gibi sosyal medya üzerinden yapılan alışverişlerde ya da operasyonlarına yeni başlayan e-ticaret sitelerinden yapılan alışverişlerde tercih edilir. Bu yöntemde yapılan alışverişin yöntemleri, teslimatı gerçekleştiren kargo görevlisi aracılığı ile fiziksel bir şekilde yapılır.

Tüketicilerin güvenlik, iade sürecinde sağladığı hız ve satın almak istediği ürünü görmek istemesi gibi nedenlerden dolayı kapıda ödeme yöntemlerine ilgisi son dönemde giderek artmaktadır. Kötü niyetli kişilerce bilinçli olarak verilen yanlış adrese siparişler ya da ürün teslim alınmaması gibi yaklaşımlar kötüye kullanılabilen bu ödeme yöntemi, firmaların üstlenmek zorunda kaldığı gereksiz kargo maliyetleri ile kar marjlarını olumsuz anlamda etkileyebilmektedir.

Mobil Ödeme

Mobil ödeme, GSM operatörünün üye işyerleri üzerinden yapılan internet harcamalarında tercih edilebilen bir ödeme yöntemidir. Turkcell, Türk Telekom ve Vodafone gibi GSM operatörleri, faturalı/faturasız hat müşterilerine mobil ödeme yapabilmeleri için destek verir. Bu yöntemden yararlanılabilmesi için hattın mobil ödeme kullanımına açılması gereklidir. Yapılan harcamalar ise faturaya yansıtılarak ya da mevcut bakiyeden düşülerek finanse edilir.

Alışveriş Kredisi ile Ödeme

Alışveriş kredisi ile ödeme yöntemi, cep telefonu ve bilgisayar gibi sektörel bazlı bazı ürünlere getirilen taksit sınırlandırması sonrası giderek popülerleşti. Paylaşılan ürünlerin yüksek meblağlı olması, peşin ya da sınırlanan taksit süresinde ödenmesini zorlaştırmıştı. Sanal pazar yerleri, bankalar ile anlaşma yoluna giderek müşterilerine alışveriş kredisi adı ile 12 veya daha fazla taksit sayısı ile ödeme yapabilecekleri yeni bir ödeme yöntemini hayata geçirdi.

Alışveriş kredilerinde tutar ve vade sayısı anlaşmalı bankalar tarafından belirlenmektedir. Ortalama üstü kredi skoru ya da takibe düşmüş alacağının bulunmaması gibi kredi için gerekli şartları sağlayan ve istenen başvuru sürecini tamamlayan adayların kredisi anında çıkarak internet harcamasının ödemesi gerçekleştirilmektedir. Kredi geri ödemeleri ise alışveriş kredisinin kullanıldığı bankalara taksitli olarak yapılarak yüksek meblağlı ürünler uygun ödeme koşulları ile tüketiciler tarafından finanse edilebilmektedir.

Sanal Kart ile Ödeme

Sanal kartlar, internet alışverişlerinde kredi kartını kullanmak istemeyen tüketicilere güvenli alışveriş deneyimine ortak etmek adına bankalar tarafından kullanıma sunulan ödeme yöntemidir. Kredi veya banka kartını doğrudan kullanma zorunluluğunu ortadan kaldıran sanal kartlar, bankaların internet/mobil şubeleri üzerinden istenen tutarda oluşturulabilmektedir. Belirlenecek bakiyenin tutarını belirleme özgürlüğünü kullanıcıya veren sanal kartları kullanıcıları, kullanmak istemedikleri takdirde silebilirler.

Dijital Cüzdan ile Ödeme

Dijital cüzdan, banka ve kredi kartları ile ön ödemeli kartlarını tek bir noktaya toplayan ve güvenliğin biyometrik şifreler aracılığı ile sağlandığı bir ödeme yöntemidir. E-Ticarette yaygın bir kullanıma sahip olan dijital cüzdanlar, mobil ve masaüstü cihazlar üzerinden erişime açıktır. Kullanıcılar bu ödeme yöntemi ile sahip oldukları herhangi bir bankacılık ürününü kullanmak için şifre girmek ya da imza atmak gibi işlemlerle uğraşmadan güvenli bir şekilde ödemesini gerçekleştirir.

Mobil Cüzdan ile Ödeme

Mobil cüzdan, mantık olarak dijital cüzdana benzeyen fakat sadece mobil cihazlar aracılığı ile kullanılabilen bir ödeme yöntemidir. Bu yöntemde yapacağınız satın almanın ödemesini, tıpkı dijital cüzdanlarda olduğu gibi şifre girmeden QR kod ile yapabilirsiniz.

Kripto Para ile Ödeme

Ülkemizde e-ticaret ödemelerinde henüz pek göremesek de ABD ve pek çok yabancı ülkede, kripto para ile internetten alışveriş ödemeleri yapılabilmektedir. Kripto para birimleri ile ödemeyi destekleyen altyapıları kullanarak kripto para kullanıcılar, Wallet adı verilen kripto para cüzdanlarını kullanarak yaptıkları harcamaların ödemelerini yapabilmektedir. Dünyada Bitcoin, Ethereum, XRP ve Dogecoin gibi kripto para birimleri ile ödeme yapılabildiği gibi doğrudan kendi kripto para birimine sahip blockchain temelli e-ticaret platformları bulunmaktadır. Ülkemizde ise C2C e-ticaret modelinde yapılan alışverişlerde BTC ile ödeme yapılarak kripto para ile ödeme işlemi minimal düzeyde gerçekleştirilmektedir.

En Güvenli Sanal Ödeme Yöntemi Hangisi?

Geçmiş yıllarda en güven sanal ödeme yöntemi denince tüketicilerin aklına EFT ve havale ödeme yöntemi gelirdi. Bu yöntemler ile tüketiciler, ödeme işleminde herhangi bir kart bilgisi paylaşmadan ödemesini güvenli bir şekilde para transferi yoluyla yapabilirdi. Kredi ve banka kartı kullanımını daha güvenli hale getirmeyi başaran sanal POS altyapısı ile PayTR, banka ve kredi kartı kullanımını en güvenli sanal ödeme yöntemine dönüştürmeyi başardı.

PCI-DSS uyumluluğu, ödeme güvenlik personelleri, SSL sertifikalı ödeme sayfaları ve 3D Secure desteği ile PayTR, güvenli ödeme ile mağaza ve kart sahibi güvenliğini almaktadır. Eğer web sitelerinde PayTR sanal POS hizmetini görürseniz, bu web sitesinde güvenle banka ve kredi kartınızı kullanarak alışveriş yapabilirsiniz.

İnternet Alışverişlerinde Ödeme Yaparken Nelere Dikkat Edilmelidir?

İnternet alışverişleri geliştirilen ödeme yöntemleri ile güvenli hale gelse de tüketicilerin de bu konuda üzerlerine düşenleri yerine getirmeleri gereklidir. Online ödeme güvenliğini sağlama noktasında tüketiciler, ödeme yapacakları e-ticaret iş yerinde şu kriterlere dikkat ederek güvenli ödeme ortamından yararlanabilirler: 

SSL Sertifikasını Kontrol Edin

SSL sertifikası, bir web sitesinin şifreli bir bağlantı sağladığını gösteren, web sunucusu ile web tarayıcısı arsında şifreli bir bağlantı oluşturan güvenlik protokolüdür. Güvenli Yuva Katmanı açılımı ile bilinen SSL sertifikaları, e-ticaret sitelerinde yapılacak harcamalarda kimlik ve kart bilgilerinizin güvenli ellerde olduğunu gösterir. Ödeme yapmadan önce web sitesinin SSL sertifikasına sahip olmadığı kontrol edilmeli, ödeme sayfalarında URL’de “http://” değil “https:/” uzantısının yazılı olmasına dikkat edilmelidir.

Ödemelerinizde 3D Secure Onayını Kullanın

3D Secure, internetten yapılan kredi ve banka kartı harcamalarında ek bir güvenlik katmanı oluşturan XML tabanlı bir güvenlik protokolüdür. Kart sahibi, internet sitesi ve banka arasındaki bilgi akışını özel şifreleme yöntemleri ve anahtarlar ile koruyarak ikinci bir onay katmanı oluşturan bu yöntem, olası kart hırsızlığına karşı kart sahibini korumaktadır. Bu yöntemi seçerek mobil uygulama bildirimi ya da SMS kodu ile kart kullanımı güvenliğini artırabilirsiniz.

Mesafeli Satış Sözleşmesini Okuyun

Mesafeli satış sözleşmeleri, e-ticaret siteleri tarafından sunulması zorunlu olan ve temelinde tüketicinin satın almak istediği ürün veya hizmetle ilişkili satın alma öncesi ve sonrası şartları gösteren bir sözleşmedir. Esasen bir prosedür olarak görülen bu sözleşme, tüketici tarafından onay verilmeden önce detaylı bir şekilde okunarak alınan hizmete ilişkin sahip olunan haklar hakkında bilgi sahibi olunmalıdır.

Faturalı Alışveriş Yapın

İnternetten alışverişlerinizde vereceğiniz her siparişin faturalı olarak teslim edildiğinden emin olun. Fatura kesemeyen bir web sitesinin bir şirket olmadığını ve güvenlik yönünden dezavantajlı olabileceğini aklınızda bulundurun. Ayrıca, değişim ya da iade gibi satış sonrası tüketici haklarınızdan yararlanabilmek için yaptığınız harcamayı gösterir bir faturaya sahip olmanız gerektiğini de unutmayın!

Kullanıcı Yorum ve Şikâyetlerini İnceleyin

Kullanıcıların harcama yapmayı planladığınız e-ticaret sitesine yönelik yapılmış müşteri geri dönüşleri, platformun güvenilirliğinin anlaşılması adına iyi bir referanstır. Ödeme yapmadan önce satıcı ya da mağazaya yapılan yorum ve şikayetleri takip ederek ve sosyal medya mecralarındaki mağaza sayfasına yapılan geri dönüşleri izleyerek güvenli bir e-ticaret sitesini seçme noktasında iyi bir strateji izleyebilirsiniz.

Sanal POS Altyapısına Sahip Web Sitelerini Tercih Edin

Sanal POS altyapısı hizmeti almak için bir takım güvenlik önlemlerinin alınması gereklidir. Sanal POS hizmeti veren firmalar, üye işyeri olmak isteyen web sitelerinden ödeme ve kişisel verilerin güvenliği konularında bazı konuların halledilmesini istemektedir. Bu nedenle ödeme yapmadan önce mevcut ödeme yöntemlerini kontrol ederek sanal POS hizmetinin varlığını teyit edebilir ve PayTR sanal POS hizmeti aldığını gördüğünüz bir e-ticaret sitesine güvenerek ilgili siteden rahatlıkla alışveriş yapabilirsiniz.

İnternet Sitesinin Güvenli Ödemeye Sahip Olduğu Nasıl Anlaşılır?

Bir internet sitesine girildiğinde, alışveriş yapmadan önce ödeme güvenliği ile ilgili fikir edinilebilmesi için bazı noktaların kontrol edilmesi gereklidir. Alışveriş sitelerinin güvenilirliğini gösteren aşağıdaki 10 detayı kontrol ederek web sitesi hakkında fikrinizi verebilirsiniz:

1. Web tarayıcısını kontrol edin! Adres çubuğunda “https://” etiketinin ve kilit işaretinin bulunmasına dikkat edin.
2. Firma bilgilerini göz atın! E-Ticaret sitesinin firma bilgilerine web sitesinde eksiksiz olarak yer verip vermediğini kontrol edin.
3. Müşteri yorumlarını inceleyin! Müşterilerin web sitesine yönelik yaptıkları değerlendirmeleri kontrol ederek en kestirme yoldan sitenin güvenilirliği hakkında fikir sahibi olabilirsiniz.
4. Fiyat bilgilerini karşılaştırın! Farklı web siteleri ile alışveriş yapmayı planladığınız web sitesinin fiyatlarını karşılaştırın. Eğer fiyatlarda sizi tedirgin edecek farklar bulunuyorsa bu siteye şüphe ile yaklaşmanız için size iyi bir neden sunabilir.
5. 3D Secure varlığını arayın! Ödeme anında sizden 3D Secure onayı isteyip istemediğinizi soran web sitelerinin güvenilirliğine şüphe ile yaklaşın.
6. Sık kullanılan soruların çeşitliliği ve verilen yanıtların yeterliliğini kontrol edin! Yetersiz bilgi ve kötü bir Türkçe ile karşılaşmadığınızdan emin olun.
7. Müşteri destek ve iletişim kanallarını inceleyin! Satış sonrası olası sorunlarda firmanın size sunduğu çözüm ve iletişim adreslerinin varlığını teyit edin.
8. Sosyal medya hesaplarını inceleyin! Web sitesinin sosyal medyayı aktif kullanıp kullanmadığını kontrol edin. Müşteriler ile sosyal medya üzerinden kurulan ilişkilere ve müşterilerin geri dönüşlerine göz atarak firma hakkındaki bilgilerinizi artırabilirsiniz.
9. Güvenli internet sorgulaması yapın! Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) tarafından hizmete alınan site bilgileri sorgu sayfasını kullanarak web sitelerinin güvenli olup olmadığı ile ilgili bilgi alabilirsiniz.
10. Sanal POS altyapısını kontrol edin! Alternatif ödeme yöntemleri arasında kredi veya banka kartına yer vermeyen alışveriş sitelerinin sanal POS hizmeti almak için yeterli güvenlik düzeyine erişemediğini düşünebilirsiniz.

E-Ticaret Sitelerinde En Çok Kullanılan Online Ödeme Araçları

E-Ticaret sitelerinde en yoğun kullanılan ödeme aracı, yukarıda yer alan alt başlıklarda bahsedildiği gibi kredi kartlarıdır. Kredi kartları kullanıcısına bir ay önceden harcama yapabilme, harcamadan puan ya da para kazanabilme ve taksitli alışveriş yapabilme gibi avantajlar sağlar. Kredi kartları dışında internet harcamalarında banka kartları, sanal kart, ön ödemeli kartlar, mobil uygulamalar ve akıllı cihazlar ile de yaygın olarak ödeme yapılmaktadır. Türkiye’de örneğiyle çok karşılaşılmasa da dünyada en çok kullanılan online ödeme araçlarına kripto paralar örnek olarak verilebilir. Bu araçlar arasında Bitcoin liderliği elinde bulundururken, BTC’yi Ethereum (ETH) ve Ripple (XRP) izler.